BM Güvenlik Konseyi (BMGK), Kıbrıs’taki BM Barış Gücü'nün (UNFICYP) görev süresini pazartesi günü 2674 (2023) sayılı Kararı kabul ederek şimdiye kadar olduğu gibi, altı ay yerine, 31 Ocak 2024 tarihine kadar bir yıl süreyle uzattı.

BM Güvenlik Konseyi, BM Barış Gücü'nün (UNFICYP) görev süresini, pazartesi günü resmî bir belge olarak paylaşılan 2674 (2023) sayılı Kararı kabul ederek, şimdiye kadar olduğu gibi altı ay yerine, 31 Ocak 2024 tarihine dek bir yıllığına uzattı.

Karar metni, "Genel Sekreter ve ekibinin devam eden kişisel angajmanını" memnuniyetle karşılarken "resmî müzakerelere dönülmesi amacıyla ortak zemin arayışına kritik destek sağlayabilecek daha fazla angajmana liderlik edecek bir BM elçisi önerisine desteğini" yineliyor. 

Karar metninde ayrıca, "Başta 1251 (1999) sayılı Karar olmak üzere Kıbrıs'la ilgili tüm kararlarını teyit eder ve 716 (1991) sayılı Kararının 4. paragrafı da dâhil olmak üzere ilgili BMGK kararlarında belirtildiği üzere siyasi eşitliğe dayalı iki toplumlu, iki bölgeli bir federasyon temelinde kalıcı, kapsamlı ve adil bir çözüme ulaşılmasının" önemi vurgulanıyor.

Güvenlik Konseyi taraflarla devam eden angajmanını tamamen desteklerken "gayriresmî” görüşmelerin devamını teşvik ediyor ve tarafların ve ilgili tüm katılımcıların bu sürece açıklık, esneklik ve uzlaşma ruhuyla yaklaşmalarının ve BM himayesi altında karşılıklı olarak kabul edilebilir bir çözümü özgürce müzakere etmek için gerekli siyasî irade ve kararlılığı göstermelerinin önemini yineliyor". Ayrıca, tarafları bu amaçla Genel Sekreter ve ekibiyle daha fazla gecikmeden aktif bir şekilde angaje olmaya teşvik etmeye devam ediyor.

Karar metninde "Tarafları, Kıbrıs'ta kalıcı bir çözüm için resmî müzakerelere dönülmesi amacıyla ortak zemin arayışında kritik destek sağlayabilecek bir BM elçisi atanması yönünde Genel Sekreterin önerisi konusunda bir anlaşmaya varmaya çağırır" vurgusu dikkat çekiyor.

Varoşa ile ilgili olarak BMGK, ilgili daha önceki kararlarına ve açıklamalarına aykırı tek taraflı eylemlerin sürdürülmesinden "derin üzüntü" duyduğunu ifade ederek bu eylem tarzının ve Varoşa ile ilgili atılan tüm adımların derhal geri alınması çağrısında bulunuyor. Ayrıca, "herhangi bir tek taraflı eylemin Güvenlik Konseyi'nin yanıt vermesine yol açabileceğini ve Ada’da gerilimi artırabilecek ve barışçıl çözüm beklentilerini baltalayabilecek her türlü tek taraflı eylemden kaçınılması gerektiğini vurgulamaya devam ediyor."

Güvenlik Konseyi Kayıp Kişiler Komitesinin devam eden çalışmalarını takdir ederek tüm tarafları, özellikle tüm bölgelere gecikmeksizin tam erişim sağlayarak ve olası gömü yerleriyle ilgili arşiv bilgisi taleplerine zamanında yanıt vererek Komitenin çalışmalarıyla iş birliğini geliştirmeye çağırıyor.

Ayrıca, Doğu Akdeniz'de devam eden gerginlikten duyduğu endişeyi ifade ederek anlaşmazlıkların yürürlükteki uluslararası hukuka uygun olarak barışçıl bir şekilde çözülmesi gerektiğinin altını çiziyor. Güvenlik Konseyi kapsamlı ve kalıcı bir çözümün tüm Kıbrıslılar ve bölge için ekonomik faydalar da dâhil olmak üzere pek çok önemli faydası olacağına inanmaya devam ederken Genel Sekreter'in daha önce yaptığı gerginliği tırmandırıcı adımlardan kaçınma çağrısını yineliyor ve Kıbrıs'taki iki toplumun liderlerine ve ilgili tüm taraflara çözüm sürecine zarar verebilecek ve Ada’daki gerginliği arttırabilecek her türlü eylem ve söylemden kaçınmaları çağrısında bulunuyor.

Güvenlik Konseyi, diğer hususların yanı sıra, iki lidere "acilen" Teknik Komiteleri çalışmalarındaki siyasî engellerden kurtarmak için gerekli desteği ve genel rehberliği sağlama çabalarını yeniden canlandırmaları, cezaî konularda etkili koordinasyon ve iş birliği sağlamaları, Ada genelinde barış eğitimini teşvik etme çabalarını güçlendirmeleri, bir çözümü güvence altına almak için müzakere ortamını iyileştirmeleri ve barış çabalarına sivil toplumun katılımı için desteklerini artırmaları ve anlamlı bir rol sağlamaları çağrısında bulunuyor.  

 

Kıbrıs Birleşmiş Milletler Daimî Temsilcisi'nin açıklamaları

-------------------

 

Kararın kabul edilmesinin ardından Birleşmiş Milletler Daimî Temsilcisi Büyükelçi Andreas Hadjichrysanthou, "Güvenlik Konseyi'nin herhangi bir anlaşmazlık olmaksızın oy birliğiyle aldığı Karar, üzerinde mutabık kalınan çözüm temelinde Güvenlik Konseyi tarafından sağlanan desteğin göstergesidir. Ve bu da Karara yansımıştır" açıklamasını gerçekleştirerek Kararla ilgili üç önemli noktaya temas etti.

Varoşa ile ilgili olarak Kıbrıslı diplomat "Güvenlik Konseyi, Türkiye'nin Varoşa’da yeni provokasyonlar yapmasını önlemek için güçlü bir uyarı mesajı gönderdi. Kullanılan ifadeler oldukça güçlü ve bunu memnuniyetle karşılıyoruz" dedi.

Müzakere süreciyle ilgili olarak ise Büyükelçi Hadjichrysanthou, "Güvenlik Konseyi, Genel Sekreter'in temsilcisinin atanmasına ilişkin ifadeleri güçlendirdi." yorumunda bulundu.

Yeni bir unsur olan on iki aylık uzatma Kararıyla ilgili olarak ise Büyükelçi Hadjichrysanthou, bu konunun bir süredir çeşitli GK üyeleriyle ele alındığını belirterek, Kıbrıs için önemli olanın BM raporlarının altı aylık döngüsünün devam etmesi olduğunu, bunun da bir gerçek olduğunu ve Kararda bunun açıkça görüldüğünü sözlerine ekledi. 

Kayıp Kişiler konusunda ise "ne yazık ki bu kez kullanılan ifadeler öncekilerle aynı" değerlendirmesinde bulunan Büyükelçi Hadjichrysanthou, "Daha güçlü ifadeler görmek isterdik çünkü kayıp kişiler konusu tamamen insanî bir konudur. Kayıp kişilerin bulunmasına ilişkin rakamlarda bir durgunluk söz konusudur ve bu durum Kıbrıs'taki Kayıp Kişiler Komitesi'nin (KKK) verileriyle de ortaya konmaktadır. Bu sorunun çözümü sürecini hızlandırmak için Güvenlik Konseyi'nden daha güçlü bir mesaj görmek istiyoruz" dedi.

Kıbrıs'taki BM Barış Gücü'nün görev süresi on iki aylığına uzatıldı. Yeni süreçte Güvenlik Konseyi her altı ayda bir BM Genel Sekreteri'nin raporlarından hem Barış Gücü hem de İyi Hizmetler hakkında bilgilendirilmeye devam edilecek. Genel Sekreter ilgili iki raporunu sırasıyla 4 Temmuz 2023 ve 3 Ocak 2024'e kadar sunacak.

 

KHA/MD/NST/MHY/2023

Kıbrıs Haber Ajansı