Cumhurbaşkanı Nikos Christodulides, hükûmetin Paralimni’de Pontus Soykırımı anıtı dikme kararını açıkladı. Cumhurbaşkanı, belediyenin yer göstermesinin ardından inşaat çalışmalarının başlayacağını ve ayrıca Lefkoşa’da bir devlet binasının Pontus Kültür Merkezi olarak hizmete açılacağını duyurdu.
Paralimni’de düzenlenen Pontus Soykırımı anma etkinliğinde konuşan Cumhurbaşkanı Christodulides, 19 Mayıs 1919 yıl dönümü vesilesiyle Pontus Rumlarının soykırım kurbanlarını anmak için düzenlenen etkinliklere katıldığında “gurur ve duygu titreşimini” hissettiğini belirtti. Özellikle “yarım asırdır yüzde 85’i işgal altında olan Mağusa’da, Yunanistan ve Kıbrıs’tan Pontuslu kardeşlerimizle birlikte olmak duygularımızı daha da yoğunlaştırıyor” dedi.
Cumhurbaşkanı, “Pontus Rumları, yaklaşık üç bin yıllık uzun bir geçmişe sahip oldukları Pontus topraklarını terk etmek ve eski Sovyetler Birliği ülkelerine veya ana vatan Yunanistan’a göç etmek zorunda kaldılar. Nereye gittilerse, boyun eğmeyen ve gururlu Helen ruhlarını, çalışkanlıklarını, zekâlarını, dürüstlüklerini ve kültürlerini de beraberlerinde taşıdılar” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Christodulides, “Zorluklara, ardı ardına göçlere, son derece zor hayatta kalma koşullarına ve ulusal maceralara rağmen, 100 yılı aşkın bir süre sonra bile kökenlerinin anısını canlı ve silinmez bir şekilde korumayı başardılar. Pontuslu kardeşlerimiz nerede olurlarsa olsunlar, onurlu ve gururlu yaşıyorlar, kendilerini ağırlayan toplumları ve yeni vatanlarını zenginleştirdiler; sanat, kültür, girişimcilik, spor, edebiyat ve siyaset dâhil hayatın her alanına katkıda bulundular” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı, hükûmetin aldığı ilk kararlardan birinin 19 Mayıs’ın okullarda öğretilmesi olduğunu ve bunun uygulanmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. “Eğitim Bakanı, son iki yılda çocuklarımızın Pontus tarihini ve Pontus’tan gelen kardeşlerimizin dramını öğrenmeye gösterdikleri ilgiye tanıklık edebilir” dedi.
Pontusluların tarihine değinen Cumhurbaşkanı, “Türk fanatizminin ilk darbesini özellikle I. Dünya Savaşı’nın bitiminden sonra aldılar. Mustafa Kemal liderliğindeki Jön Türk hareketi, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkarak 1914’ten beri başlamış olan Pontus’taki etnik temizlik kampanyasını koordine etmeye başladı” dedi.
Cumhurbaşkanı Christodulides, “Jön Türkler, sistematik bir şekilde, zulümler, infazlar, katliamlar, yangınlar, ölüm yürüyüşleri ve Çalışma Taburları aracılığıyla bölgedeki her Hristiyan unsuru yok etmeye çalıştılar. Ermenilerden sonra sıra Rumlara geldi” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı, “EOKA'ya benzer gerilla gruplarının direnişine, özellikle Kilise’den Batı’ya ve Yunan Hükûmetine yardım çağrılarına ve yabancı misyonerler ile diplomatların tanıklıklarına rağmen, Jön Türk hareketinin çalışmaları normal ve engelsiz bir şekilde ilerledi. Etnik temizlik sırasında 350 bin Pontuslu kardeşimiz hayatını kaybetti” dedi.
Cumhurbaşkanı Christodulides, “Kesin son, Küçük Asya Felâketi ve nüfus mübadelesi ile geldi. Bir buçuk milyon Küçük Asyalı arasında yüz binlerce Pontuslu, vatanlarını terk etti; Sinop, Samsun, Giresun, Trabzon’u, sık ormanlı Pontus Alpleri’ni ve masmavi kıyıları, anıtları, kiliseleri, manastırları, evleri, mülklerini, verimli toprakları bırakarak kendileri için uzak ve bilinmeyen yeni vatanlara yerleştiler” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı, vatandaşlık prosedürleri konusunda, “Özellikle Helen kökenli başvuru sahipleri için, ilk aşama olarak, Helence bilgisinin sertifikalandırılmasının gerekmemesi için yasal düzenlemeler yaptık- bu özellikle ebeveynlerinizi, yaşlıları ilgilendiren bir konu. Ayrıca, talebiniz üzerine, gecikmeleri önlemek için ilgili sınavın daha sık yapılmasını sağladık” dedi.
Cumhurbaşkanı, İçişleri Bakanı ile bugün yaptığı görüşmede, “şu anda bekleyen dört bin başvurunun hemen işleme alınacağı” bilgisini aldığını belirtti.
Cumhurbaşkanı Christodulides, “Hükûmetin Paralimni’de Pontus Soykırımı anıtı dikme kararını” açıkladı ve Paralimni-Deryneia Belediye Başkanı Yorgos Nikoletto’ya hitaben, yer gösterir göstermez “çalışmalara başlayacağız, böylece gelecek yıl bugün Pontus Soykırımı Anıtı’nı açabileceğiz” dedi.
Cumhurbaşkanı ayrıca, “Hükûmet olarak, Lefkoşa’da bir devlet binasını, hükûmet konutunu Pontus Kültür Merkezi olarak tahsis etme kararı aldık; bu, ortak mücadelelerimizin, ortak hedeflerimizin ve ortak amaçlarımızın asgari bir tanınması olacak” diye ekledi.
Etkinlikte Eğitim Bakanı, Turizm ve Göç Müsteşarları, Konstantia ve Mağusa Metropolitliği Başpiskopos Vekili, Mağusa Polis Müdürü, milletvekilleri, belediye başkan yardımcıları ve çok sayıda vatandaş hazır bulundu.
KHA/FZ/NST/MHY/2025
Kıbrıs Haber Ajansı