Avrupa Konseyi, İsrail’i Gazze’ye uyguladığı ablukayı tamamen kaldırmaya, Gazze’ye ve Gazze’nin her yerine insani yardımın derhal ve engelsiz bir şekilde, geniş çaplı olarak ulaştırılmasına olanak tanımaya çağırdı. Ayrıca, Birleşmiş Milletler (BM) ve bağlı kuruluşları ile insanî yardım örgütlerinin, hayat kurtarmak ve acıları hafifletmek için bağımsız ve tarafsız bir şekilde çalışabilmesine imkan sağlamasını istedi.

Brüksel’de perşembe günü geç saatlerde toplantısını tamamlayan Avrupa Konseyi’nin kabul ettiği sonuç bildirgesinde, İsrail’in uluslararası hukuk ve uluslararası insani hukuk kapsamındaki yükümlülüklerine eksiksiz bir şekilde uyması gerektiği vurgulandı.

Avrupa Konseyi, Gazze’de âcil bir ateşkes sağlanmasını ve tüm rehinelerin koşulsuz olarak serbest bırakılmasını talep etti. Düşmanlıkların kalıcı olarak sona erdirilmesi gerektiğini belirtti. Gazze’deki ağır insani durum, kabul edilemez düzeydeki sivil kayıplar ve açlık seviyeleri sert bir şekilde kınandı.

Hamas’ın kalan rehineleri teslim etmeyi reddetmesi de kınanırken, İsrail’in AB-İsrail Ortaklık Anlaşması’nın 2. Maddesi’ne uyumuyla ilgili rapor dikkate alındı. Konsey, sahadaki durumun gelişimini göz önünde bulundurarak, Temmuz 2025’te uygun şekilde bir takip görüşmesi için tartışmalara devam etmeye davet edildi.

Bildirgede, Avrupa Birliği’nin (AB) iki devletli çözüme dayalı kalıcı ve sürdürülebilir bir barışa olan bağlılığı bir kez daha ifade edildi. AB, bu çözüme yönelik tüm çabalara katkıda bulunmaya hazır olduğunu belirtirken, tarafları bu çözümün uygulanabilirliğini zedeleyecek adımlardan kaçınmaya çağırdı.

İran konusunda itidal çağrısı

---------------

İran’a ayrılan özel bir bölümde, Avrupa Konseyi düşmanlıkların sona ermesini memnuniyetle karşıladı. Tüm tarafları uluslararası hukuka uymaya, sağduyulu davranmaya ve yeni bir gerilime yol açabilecek eylemlerden uzak durmaya davet etti. AB’nin, İran’ın asla nükleer silah edinmesine izin vermeyeceği ve İran’ın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması kapsamındaki yasal nükleer koruma yükümlülüklerine uyması gerektiği konusundaki net tutumu tekrarlandı. AB, gerilimi azaltmak ve İran nükleer meselesine yalnızca müzakerelerle ulaşılabilecek kalıcı bir çözüm bulmak için diplomatik çabalara destek vermeye devam edeceğini ifade etti.

Suriye ve Lübnan’a destek

----------

Suriye ile ilgili olarak, Avrupa Konseyi, AB’nin kademeli ve geri döndürülebilir yaklaşımı çerçevesinde Suriye’ye yönelik ekonomik yaptırımların yakın zamanda kaldırılmasını olumlu karşıladı. Şam’daki Mar Elias Kilisesi’ne düzenlenen son terör saldırısını kınadı ve sorumluların hesap vermesi gerektiğini vurguladı. Suriye’nin güvenli sınırlar içinde bağımsızlığına, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne, uluslararası hukuka uygun olarak tam saygı gösterilmesi gerektiğini belirtti.

Lübnan halkına olan desteğini yineleyen Avrupa Konseyi, yeni yönetimlerin ekonomik ve güvenlik durumunu istikrara kavuşturma çabalarını memnuniyetle karşıladı.

Avrupa savunma ve güvenlik politikaları

-----------------

Avrupa Savunma ve Güvenlik konusundaki kararlarında, Avrupa Konseyi, Avrupa Güvenlik Eylemi’ni (SAFE) kuran Yönetmeliğin kabulünü ve İstikrar ve Büyüme Paktı kapsamındaki ulusal kaçış maddelerinin yakında devreye alınmasını olumlu buldu. Ortak yasama organlarından, AB bütçesinde savunma yatırımlarını teşvik eden öneriyi hızlıca incelemelerini ve bir an önce anlaşmaya varmalarını istedi. Ayrıca, uyum politikasının ara dönem değerlendirmesi bağlamında güvenlik ve savunma zorluklarını ele alan öneriler üzerinde çalışmanın ilerletilmesini talep etti; ancak bu tür fon kullanımlarının gönüllü olduğunu hatırlattı.

Avrupa Konseyi, Avrupa savunma sanayisinin, özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler ile orta büyüklükteki şirketlerin üretim kapasitesini artırmasına olanak tanıyacak çalışmaların devamını teşvik etti. Aynı dış ve güvenlik politikası hedeflerini paylaşan benzer düşüncedeki ortaklarla iş birliğinin önemine dikkat çekti.

Ukrayna’ya destek ve Rusya’ya yaptırımlar

------------

26 devlet veya hükümet başkanı tarafından güçlü bir şekilde desteklenen bir metinde (Macar lider Viktor Orban hariç), Avrupa Konseyi, Birleşmiş Milletler (BM) Şartı ve uluslararası hukuk ilkelerine dayalı, kapsamlı, adil ve kalıcı bir barış için Ukrayna’ya desteğini yineledi. Rusya’nın enerji ve finans sektörünü, özellikle “gölge filo” olarak bilinen petrol tankerlerini ve operatörlerini hedefleyen 17. yaptırım paketinin kabulünü memnuniyetle karşıladı ve Konseyden yeni bir yaptırım paketini hızla kabul etmesini istedi.

AB’nin, Ukrayna’nın AB’ye üyelik süreci de dâhil olmak üzere, onarım, toparlanma ve yeniden inşa çabalarını uluslararası ortaklarla iş birliği içinde desteklemeye kararlı olduğu belirtildi. Bu destek, psikolojik ve psikososyal rehabilitasyon ile mayın temizleme yardımlarının artırılmasını da kapsıyor.

Rekabetçilik ve göç politikaları

------------

Rekabetçilik konusunda, Avrupa Konseyi, Avrupa’nın rekabet gücünü artırmanın ve Ortak Pazar’ı daha fazla entegre etmenin, Avrupa’nın refahını ve sosyal modelini sürdürmek için kritik olduğunu vurguladı. Bu adımların, AB’nin küresel etkisini ve öngörülebilir, güvenilir, inanılır bir ortak olarak konumunu güçlendireceği, avronun uluslararası rolünü artıracağı ifade edildi. Avrupa’nın rekabetçiliği, stratejik özerkliği ve enerji bağımlılıklarının azaltılmasının önemi bir kez daha dile getirildi.

Göç konusunda ise, özellikle dış boyut üzerinde çalışmanın yoğunlaştırılması teşvik edildi. Kapsamlı ortaklıklar, kabul edilmiş AB mevzuatının uygulanması, mevcut yasaların hayata geçirilmesi, geri dönüşlerin kolaylaştırılması, artırılması ve hızlandırılması için tüm ilgili AB politikaları, araçları ve mekanizmalarının kullanılması gerektiği belirtildi.

KHA/MK/MG/NST/2025

Kıbrıs Haber Ajansı