Kıbrıs, 2025 yılına ilişkin Avrupa Birliği (AB) Genel İşler Konseyinin (GİK) son toplantısında Danimarka Dönem Başkanlığı’ndan görevi devraldı. Devir teslim, Avrupa İşleri’nden sorumlu Müsteşar Marilena Raouna ile Danimarka’nın Avrupa İşleri’nden sorumlu Bakan Yardımcısı Maria Bjerre arasında gerçekleşen sembolik hediyeleşmeyle taçlandırıldı.
Raouna, sanatçı Christos Kyriakides tarafından Kıbrıs’ı betimleyen bronz bir eseri takdim ederken, adanın bakırla kurduğu tarihî bağa dikkat çekti. Eserin, ateşkes hattını göstermeksizin Kıbrıs’ı bir bütün olarak yansıttığını vurguladı.
Raouna’ya göre, AB’nin gerçek anlamda tamamlanması için AB’nin hâlâ bölünmüş durumdaki son üye devletinin yeniden birleşmesi şart. Özellikle genişleme gibi—Avrupa’nın yeniden birleşmesiyle doğrudan bağlantılı—başlıklar ele alınırken, hâlen işgal altında bulunan bir AB üye devleti olduğu gerçeğinin göz ardı edilmemesi gerektiğinin altını çizdi.
Konsey gündeminde bakanlar; yaklaşan Avrupa Konseyi toplantısına hazırlıkları, 2028–2034 dönemine ilişkin yeni AB Çok Yıllı Mali Çerçevesini, genişleme dosyalarını, gelecek yılın yasama planlamasını ve 2026 Avrupa Sömestri sürecini görüştü.
Avrupa Konseyi hazırlıkları değerlendirilirken Raouna, yapılacak toplantının Avrupa’nın inandırıcılığı, güvenliği ve küresel rolü açısından belirleyici bir dönemeç olduğuna işaret etti.
Ukrayna konusunda ise, AB’nin her düzeyde süren desteğinin net biçimde teyit edilmesinin önemini yineledi. Zirvede liderlerin, Ukrayna’nın 2026–2027 dönemindeki finansman ihtiyaçlarına ilişkin kritik kararlar almak durumunda kalacağını hatırlattı.
Barış girişimlerine değinen Raouna, herhangi bir barış anlaşmasının Birleşmiş Milletler Şartına dayanması ve Ukrayna’nın egemenliği ile toprak bütünlüğüne saygı göstermesi gerektiğini vurguladı.
Rusya üzerindeki baskının sürdürülmesini hayati gören Raouna, yaptırımların temel bir araç olduğunu; etkinliklerinin ise üçüncü ülkeler üzerinden yaptırımların delinmesini engellemek gibi unsurlara da bağlı bulunduğunu ifade etti. Cumhurbaşkanı’nın Kiev ziyaretinde altını çizdiği mesajla uyumlu biçimde, Kıbrıs Dönem Başkanlığı’nın Ukrayna’ya—katılım süreci dâhil—desteği güvence altına almak ve adil, sürdürülebilir bir barışı teşvik etmek için çalışacağını belirterek sözlerini tamamladı.
Orta Doğu başlığında Raouna, bölgesel istikrarın Avrupa güvenliği için taşıdığı öneme dikkat çekti. Bu çerçevede Kıbrıs’ın rolünü; özellikle “Amalthea” deniz insani yardım koridorunu vurguladı. Söz konusu koridorun, AB Sivil Koruma Mekanizmasının devreye alınmasıyla üye ülkeler tarafından giderek daha fazla destek gördüğünü belirtti.
Raouna ayrıca, liderlerin jeoekonomik durum ve bunun AB’nin rekabet gücü üzerindeki etkilerine ilişkin stratejik değerlendirmesini memnuniyetle karşıladığını belirtti. Kıbrıs’ın, eşgüdümlü adımlar için Avrupa Konseyi’nden açık siyasî yönlendirme beklediğini; bu konunun da somut ilerleme hedefiyle yaklaşan Kıbrıs Dönem Başkanlığı’nın öncelikleri arasında yer alacağını ekledi.
Ardından, 2028–2034 dönemini kapsayan AB Çok Yıllı Mali Çerçevesi üzerine yol gösterici nitelikte bir değerlendirme yapıldı. Raouna, Danimarka Dönem Başkanlığı’nın ortaya koyduğu birikimden hareketle bu dosyanın Kıbrıs Dönem Başkanlığı’nın en öncelikli gündem maddeleri arasında yer alacağını belirterek; müzakereleri tüm başlıklarda somut ilerleme sağlayacak biçimde hızlandırmayı ve Birlik ile üye devletlerin ihtiyaçlarını gözeten olgun bir müzakere çerçevesi oluşturmayı hedeflediklerini söyledi.
Konsey görüşmeleri sırasında, genişleme ortaklarının yıl boyunca kaydettiği ilerlemeye ilişkin değerlendirmede geniş bir mutabakata varıldı. Ancak Macaristan, Ukrayna’nın katılım perspektifine ilişkin itirazları nedeniyle Sonuç Bildirgesini kabul etmedi. Buna rağmen kalan 26 üye devlet belgeyi onayladı; söz konusu belge, önümüzdeki altı ay boyunca Kıbrıs Dönem Başkanlığı’nın çalışmalarına yön verecek bir yol haritası niteliği taşıyacak.
Raouna, yazılı açıklamasında da mevcut jeopolitik koşullar altında AB genişlemesinin; kıtamızda barış, güvenlik, istikrar ve refahın güçlendirilmesine katkı sunabilecek bir araç olduğunu ve bu nedenle stratejik bir zorunluluk teşkil ettiğini vurguladı.
Konsey ayrıca, AB’nin 2026 yılı yasama öncelikleri hakkında üç kurumun ortak bildirisini onayladı. Raouna, bu uzlaşının 2026 ortak çalışma programı için güçlü ve dengeli bir zemin sunduğunu; bununla birlikte Birlik içinde birlik, hız ve iddia düzeyinin artırılmasına ihtiyaç olduğunu ifade etti.
Raouna’ya göre, bir sonraki Çok Yıllı Mali Çerçeve üzerinde zamanında uzlaşmaya varılması; dirençliliğin ve savunma hazırlığının güçlendirilmesi, göçün yönetimi ve stratejik bağımlılıkların azaltılması; ayrıca rekabet gücü, düzenlemelerin sadeleştirilmesi ve sosyal boyut gibi alanlar Kıbrıs Dönem Başkanlığı’nın başlıca öncelikleri arasında yer alacak. Önümüzdeki altı ay boyunca bu iddialı gündemi hayata geçirmek için tüm üye devletler ve kurumlarla yapıcı biçimde çalışmaya kararlı olduklarını da vurguladı.
Son olarak, mevcut ve görevi devralacak dönem başkanlıkları olarak Danimarka ve Kıbrıs, 2026 Avrupa Sömestri için yol haritasını birlikte sundu. Raouna, 2026 Avrupa Sömestri hazırlıklarında gösterilen örnek iş birliği için Danimarka Dönem Başkanlığı’na teşekkür etti; döngünün sorunsuz işlemesi için Konsey’in tüm oluşumları arasında eşgüdümlü ve tutarlı çalışmanın önemini ayrıca belirtti.
KHA/EK/NST/MHY/2025
Kıbrıs Haber Ajansı